Zasady przygotowania i mieszania leków recepturowych
- Szczegóły
Wykonywanie leków recepturowych przy wykorzystaniu mikserów recepturowych stanowi integralną część pracy w aptece. Farmaceuci spotykają się z różnorodnymi składami preparatów farmaceutycznych przepisywanych przez lekarzy. Korzystając z wiedzy i doświadczenia farmaceuci potrafią wykonać przepisane postaci leku ze szczególną starannością i z zapewnieniem wysokiej ich jakości. Wymagany jest także odpowiedniej jakości sprzęt laboratoryjno-farmaceutyczny.
Ważnym elementem jest także przechowywanie sporządzonych leków w odpowiednio zaprojektowanych do tego pojemnikach sterylnych na leki recepturowe. Lek recepturowy stanowi element spersonalizowanej terapii dla indywidualnego pacjenta.
Mikser Alpina MR1000 – do sporządzania maści i leków.
Leki w aptece wykonuje się na podstawie recepty lekarskiej, jej odpisu lub na podstawie monografii farmakopealnych zgodnie z zasadami dobrej praktyki aptekarskiej i posiadaną przez farmaceutę wiedzą fachową wykorzystujące także specjalisty sprzęt jak choćby już wspomniane mikser recepturowy zwany także unguator.
Leki recepturowe przepisywane są przez lekarzy przede wszystkim z uwagi na możliwość zaproponowania jakościowego i ilościowego składu leku indywidualnie dla danego chorego, w zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz potrzeb chorego.
Dużą zaletą leków recepturowych jest także możliwość podania ich choremu bezpośrednio po sporządzeniu w aptece. Zobowiązuje to jednak farmaceutę do szczególnej uwagi, aby jakość wykonanego leku odpowiadała wszystkim wymogom stawianym danej postaci leku.
Poszczególne etapy wykonywania leku recepturowego powinny być szczegółowo przeanalizowane, a sposób sporządzania leku powinien być właściwie przemyślany i uwzględniać najlepsze standardy postępowania.
Należy mieć zawsze na uwadze fakt, że preparat jest przeznaczony dla człowieka chorego i że w związku z tym nie wolno popełnić żadnego błędu. Sporządzenie leku recepturowego polega na:
- łączeniu w odpowiedni sposób poszczególnych składników:
- rozpuszczaniu lub zawieszaniu substancji leczniczych i pomocniczych w odpowiednim rozpuszczalniku lub podłożu,
- rozdrabnianiu, mieszaniu składników stałych przy wykorzystaniu miksera recepturowego,
- mieszaniu składników płynnych
- przenoszeniu do opakowania właściwego dla danej postaci leku – pojemniki sterylne.
- etykietowaniu.
Podczas sporządzania leków w aptece należy unikać czynników wpływających na zmniejszenie trwałości leku. Wszystkie powyższe czynności powinny być wykonane w odpowiednich warunkach, z zachowaniem wszelkich zasad gwarantujących właściwą jakość leku. Zalecane jest opracowanie sposobu przygotowania leków niejałowych oraz podejmowanie odpowiednich działań, które gwarantować będą właściwą jakość mikrobiologiczną leków.
Pojemniki marki Alpina do leków recepturowych.
Postacie leku podzielono na trzy zasadnicze grupy, dokładnie określając dopuszczalne normy obecności bakterii i grzybów w poszczególnych preparatach. W porównaniu z poprzednimi kryteria te zostały znacznie zaostrzone. Powyższe dane stanowią podstawę do określenia miejsca wykonania danej postaci leku i sposobu jej wykonania.
Substancje używane do sporządzania leku recepturowego powinny być nie tylko wymieszane w mikserze – unguator ale i w odpowiedni sposób przechowywane, zabezpieczone przed wpływem czynników zewnętrznych, a także we właściwy sposób oznakowane.
Etykiety apteczne na leki sporządzane w recepturze.
Opakowanie leku recepturowego stanowi jego integralną część, zapewniającą odpowiednią jakość leku, trwałość i bezpieczeństwo stosowania. Powinno zapewniać wygodne otwieranie i aplikowanie leku, ale jednocześnie zabezpieczać przed łatwym dostępem dla dzieci. Opakowania mogą być jednodawkowe lub wielodawkowe, wykonane ze szkła lub tworzywa sztucznego przeznaczonego do celów farmaceutyczny
Lek recepturowy prawidłowo wykonany, umieszczony we właściwym opakowaniu (pojemniki sterylne), musi być w odpowiedni sposób oznakowany. W tym celu stosuje się etykiety apteczne. Etykiety apteczne leków recepturowych do stosowania wewnętrznego są białe, z dodatkowym oznaczeniem „do użytku wewnętrznego”, natomiast stosowanych zewnętrznie – pomarańczowe, z dodatkowym oznaczeniem „do użytku zewnętrznego”.
We wpisie blogowym wykorzystano materiały pochodzące z:
http://www.aptekarzpolski.pl/2019/01/protokol-raport-sporzadzania-leku-recepturowego-w-oparciu-o-farmakopee-polska-xi-%EF%BB%BF/
Przewodnik po recepturze aptecznej dla studentów Wydziału Farmaceutycznego Praca zbiorowa pod redakcją Kazimiery Henryki Bodek Artura Redlińskiego – Łódź 2018, Rozdział 1.4, str. 16.
